Oyum Kime
Amerikan sinemasının sübap niteliğinde işlev gören örnekleri içinde, sistem eleştirisi içeren filmlere sıkça rastlanır.
OYUM KİME (SWING VOTE)
Yönetmen: Joshua Michael Stern
Senaryo: Jason Richman, Joshua Michael Stern
Görüntü Yönetmeni: Shane Hurlbut
Oyuncular: Kevin Costner, Madeline Carroll, Paula Patton, Kelsey Grammer, Dennis Hopper, Paula Patton
Yapımcı Firma: Treehouse Films
Yapım Yılı: 2008 ABD
Süresi: 120 dakika
Dağıtıcı Firma: UIP Filmcilik
Vizyon Tarihi: 12.09.2008
Amerikan sinemasının sübap niteliğinde işlev gören örnekleri içinde, sistem eleştirisi içeren filmlere sıkça rastlanır. Bunların dışında az da olsa bazı örnekler gerçekten sarsıcı ve düşündürücü nitelikler taşır. Bütün zamanların en iyi on filminden biri kabul edilen Orson Welles’in 1941 yapımı Yurttaş Kane (Citizen Kane) filmi bu bağlamda iyi bir örnek sayılabilir. Oyum Kime, keyifli bir seyirlik olmasına karşın, bir dizi basmakalıp Hollywood klişesi içeren bir yapım olmasının ötesine geçemiyor.
Bud Johnson, orta yaşlı bir adamdır. Bir başarısızlık örneği veya bir çeşit vicdani retçi gibi yaşamı algılayan Bud Johnson’ın, hayatındaki yaşam umutu 12 yaşındaki kızı Molly’dir. Küçük kız erken olgunlaşmış ve hem kendisiyle hem de babasıyla ilgilenmek zorunda kalmıştır. Molly, babasının sorumsuzluğundan ve ayyaşlığından bıkmasına karşın, sevgisiz bir ortamda yaşamak istemediği için çabasını sürdürmektedir. Babasından daha ağır bir tutunamayan vakası olan annesinden ise, Molly’e fayda yoktur. Babasına sıklıkla yurttaşlık görevleri hakkında ajitasyon yapan küçük kız, babasının gene sızarak oy kullanmaya gelmemesi üzerine onun yerine gizlice oy kullanarak Amerikan başkanlık seçiminde ortaya çıkan ilginç bir durumun yaşanmasına ve yol açtığı olaylar zinciri sonucunda Başkanlık seçiminin kaderinin tek bir oya, babasının oyuna bağlı hale gelmesine neden olur.
Oyum Kime, başkanlık seçiminin kaderinin, küçük bir kızın babasının oyuna bağlı hale gelmesini anlatmayı temel edinmiş sevimli bir film olma iddiasına karşın, satır aralarına bile yerleştirme gereği duymadığı büyük laflarla sistem eleştirisine soyunuyor. Bu bağlamda “özgür dünyanın” demokratik sistem eleştirisine, Amerika gibi zengin ve gelişmiş bir toplumun eğitim ve yoksulluk sorunlarının çözülmemesine, göçmen sorununa ve en önemlisi demokrasinin gerçekte halkın popüler isteklerini sömürmeye dönük bir süreç olmaktan öteye geçemediğine dair olaylar dizisi filme egemen oluyor. Bu arada, sorumsuz ve tutanamayan ebeveynlerle, erken yaşta büyümek zorunda kalmış bilinçli çocuklarının sorunları üzerinde durulması özellikle ihmal edilmemiş. Tüm bunların üzerine bir de medya eleştirisi eklenerek tablo tamamlanmış.
Diğer yandan filmin sinema dilinde de sarkmalar dikkati çekiyor. Baba kız arasındaki ilişkiler ve babanın iş yaşamı hakkındaki bölümlerde tempo düşüklüğü belirgin olarak öne çıkıyor. Yönetmen Stern ise, bu sarkmalara Bud Johnson ve kızı Molly’nin yaşadığı ve sirk ortamına çevrilmiş New Mexico eyaletinin Texaco kasabasındaki cümbüşle çözüm üretmeye çalışıyor.
Şüphesiz Oyum Kime, Amerikan sinema endüstrisinin gelenekselmiş gücünü başarıyla kullanan, temelde ele aldığı olay örgüsünü gerçekçi hale getirebilen bir sunum içeriyor. Bu süreci güçlendirmek için Kevin Costner gibi ağır bir topun desteğini alsa da, Costner, Bud Johnson rolünde bilindik oyuncu özelliklerini sergilemekten öteye gidemiyor. Filmin sonunda ise Bud Johnson’un bilmiş kızı ve tövbe eden güzel melez ve hırslı televizyon spikeri Kate’in (Paula Patton) verdiği derslerle, Amerikan başkanı ve başkan yardımcısının katıldığı mülakatta hidayete ermiş bir bilge kimliğiyle söylev çekiyor.
Filmin oyunculuk performansları açısından özellikle Molly rolündeki Madeline Carroll’ın başarılı bir oyunculuk sergilediğin altını çizmek gerekir. Vasatın üzerine çıkamayan Oyum Kime filminin, Kevin Costner hayranları için ilgi çekici olduğunu vurgulamak lazım. Ayrıca Amerikan toplumuna çok daha gerçekçi ve sarsıcı eleştiriler getiren ve vizyona yeni giren Çıkış Yok ( Stuck) filmi de alternetif arayanlar için iyi bir seçim olabilir.
Bülent VARDAR