KARDANADAM (The Snowman)

Yönetmen: Thomas Alfredson

Senaryo: Peter Straughan, Hossein Amini, Soren Soveistrup

Oyuncular: Michael Fassbander, Rebecca Fergusan, Charlotte Gainsbourg, Jonas Karlsson, Michale Yates, Val Kilmer, Ronan Vibert, J.K.Simmons

Görüntü Yönetmeni: Dion Beebe

Kurgu: Telma Schoonmaker, Claire Simpson

Müzik: Marco Beltrami

Yapım Yılı ve Süre: 2017/119 dk.

Kardan Adam, ismiyle müsemma bir şekilde başarılı sinematografisiyle iliklerinizde soğuğunu hissettiğiniz Norveç’in karlı atmosferinde geçiyor. Norveç’in başkenti Oslo ve Bergen, filmin ana mekanlarını oluşturuyor. Sinema görsel sanatların mirasını sahiplenen, onların kazanımlarından beslenerek görüntülerle bir dil oluşturan etkili bir öykü anlatma sanatı. Sinemayı güçlü kılan da, görüntülerin hem düz hem de yan anlamlarını kullanarak öyküsünü öncelikle görüntülerden beslenerek anlatabilme becerisi. Bu bağlamda Kardan Adam için oldukça etkili bir film diyebiliriz.

Filmin konusundan kısaca bahsedelim. Annesiyle doğanın ortasında, şehir merkezine uzak bir bölgede yaşamakta olan küçük Mathias evlilik dışı bir çocuktur. Mathias’ın babası şiddete eğilimli zorba bir polistir. Zaman zaman eve gelerek çocuğu sınava çekmekte, soruları bilemediğinde annesine ve Mathias’a şiddet uygulamakta ve kadınla birlikte olduktan sonra gitmektedir. Şiddet sarmalı ortasında kalan küçük çocuk ve annesi için yaşam çekilmez bir durumdadır. Bu durumdan psikolojik olarak yorulmuş ve tükenmiş olan Mathias’ın annesi, adamı karısına ilişkilerini itiraf etmekle tehdit eder. Polis evden ayrıldığında oğluyla peşine düşer. Yolda arabayı donmuş göle doğru sürer ve oğlunun onu tüm kurtarma çabalarına karşın arabasıyla suya gömülür.

Film, flash forward olarak ileriye sıçrar. Filmin odak noktasına evliliğini bitirmiş, alkolik polis dedektifi Harry Hole yerleşir. Norveç’in soğuk, karlı, basık ve melankolik ortamı filmin tüm karakterlerinin ruhsal durumuna sirayet etmiş gibidir. Çocukları evlilik dışı doğan ya da babası belli olmayan, yalnız ve çocuklarıyla yaşamakta olan kadınlar seri bir katil tarafından öldürülmektedir. Dedektif, alkolik ve disiplinsiz bir polistir. Başarılı bir dedektif olduğu için müdürü ona tolerans göstermektedir. Her cinayet sonrasında küçük, yuvarlak ve dişleri kahve çekirdeğinden, kolları daldan yapılmış bir kardan adam olay mahallinde bulunmaktadır.

Küçük Mathias’ın evlerinin önünde yaptığı kardan adam, yetişkinlik dönemlerinde onun patolojik kimliğinin ve üzerinde oluşan travmanın bir sembolü haline gelirken, yaşadıklarının intikamını düzensiz ilişkisi olan kadınları (gayrimeşru çocuğu olan ya da ayrılmış) öldüren bir seri katile dönüşümünün ipuçlarını taşır. Mathias, Harry’nin ayrıldığı karısı Rakel ile birliktedir ve yaşadığı travmaları şiddete tahvil ederek arınan bu adam, en son Harry’nin karısı Rakel’i ve oğlunu tehdit edecektir.

Kendisi de bir looser olan ve bencilliğini türlü türlü bahanelerin arkasına gizleyen Harry Hole, bulunduğu bölüme Bergen’den gelen genç kadın dedektif Katrine Bratt ile cinayetlerin peşine düşer. Katrine’de eski bir dedektif olan (efsanevi Val Kilmer oynuyor) ve bu cinayetleri araştırırken cinayete kurban giden babası Rafto’nun katilini aramaktadır. İkili en son ortadan kaybolan ve kocasıyla ayrı yaşayan Birte’nin peşine düşerler.

Olaylar geliştikçe zengin ve müreffeh bir ülkede, çelişkili bir şekilde ortaya çıkan sapmalar, umutsuzluklar, çıkışsız yaşamların enstantaneleri sinema dilinin olanaklarının başarılı kullanımıyla perdeye taşınır. Bu süreçte kasvetli, soğuk Norveç coğrafyasında yörenin güçlü ve saygın kişisi Arve Stop’a genç kadınlar bulan ve cinayetlerde ilişkisi olduğu şüphesini uyandıran Dr. Vetlesen, filmin olay örgüsünde öykünün öne çıkan yan karakterlerini oluşturuyorlar.

Kardan Adam filminin görüntü yönetmeni Dion Beebe, zor bir atmosferde, sinematografik bir öykünün gereksinme duyduğu görüntüleri oluşturmak açısından ustalık ve aynı zamanda estetik sonuçlar üretmekte başarılı bir çalışmaya imza atıyor. Böylesi bir filmin ihtiyaç duyduğu atmosferi yaratarak filmin öyküsüne ve başarısına önemli katkılarda bulunuyor.

Yönetmen Thomas Alfredson, İskandinav kara roman türünün yazarlarından Jo Nesbø’nun Harry Hole serisinden uyarladığı ‘Kardan Adam’ ile izleyiciye sinematografik imgelerle çözümleme yapmasını vaat ederek keyifli bir seyirlik sunuyor. Alfredson başarılı oyunculuklarından, başta Michael Fasbennder olmak üzere etkili performanslar elde ediyor. Diğer yandan filminin dünyasını ve öyküsünü anlatmakta hem görsel imgelerden başarıyla faydalanıyor hem de Beebe’nin görüntüleri aracılığıyla bir filmde yönetmenin başarısında görüntü yönetmenliğinin katkısı da ortaya çıkıyor.

Bülent Vardar