GERÇEK KESİT: “MANYAK”

Yönetmen: Onur Ünlü

Senaryo: Cahit Kaşıkçılar

Cahit Kaşıkçılar, Perihan Savaş, Emel Emir, Fatma Pazvant, Mehmet Vanlıoğlu, Zehra Sözügüzel, Erdal Parmaksızoğlu, Mesut Hakyemez

Görüntü Yönetmeni: Vedat Özdemir

Kurgu: Murat Özgüllü

Yapım Yılı ve Süre: 2018/67 dk.

Sinemamızın yaratıcı ve farklı işlere imza atan yönetmeni Onur Ünlü, yeni orta metraj filmi Gerçek Kesit: Manyak ile kendi çıtasını zorluyor. Konvansiyonel anlatının sınırlarını, daha önce yaptığı kimi filmleriyle esneten, sinemanın bir görüntü sanatı olmasına karşın, görüntülerle düşünmeye son derece müsait imkanlarını kullanarak, kendisine filmografisi içinde çok yeni olmasa da, “Sen Aydınlatırsın Geceyi” filmiyle işaretlerini verdiği absurd komedi bağlamında yeni kulvarlar yaratmaya devam ediyor.

Sinemayı bir sanat olarak estetik bağlamda düşündüğümüzde, idealist bakış açısına göre yaratının bilimsel, akademik verilerden de yararlanarak bir sonuç üretmesi gereksizdir. O “tanrısal” bir ifade şeklidir ve böylesi kategorileştirmelere ihtiyacı yoktur. Diğer yandan Marksist estetik ise, sanat yapıtlarının bilimsel bir çözümleme sistemiyle, yaratma olgusunun mantığının açıklanabileceği görüşünü savunur.

Anaakım, kimi zaman da ticari sinema olarak tanımlanan konvansiyonel sinemanın, içerdiği “büyü” nedeniyle kitlesel olması ve anlaşılabilir düzeyde bir öykü anlatma işlevini yerine getirmesi beklenir. Öyküler kimi zaman toplumsal içerikli ve bu bağlamda yaşamı yorumlayan bir nitelik taşısa da, çoğu zaman toplumsal kuşatmaların içine de hapsolmadan insanı ve insan ilişkilerini anlatır. Yazıyla kıyaslandığında, tek bir sözcüğe göre tek bir görüntünün sunduğu, temsil ettiği çağrışımlar, akademik sinema jargonuyla ifade etmek gerekirse eğretilemeler (metaforlar) oldukça zengindir ve yaratıcı bir yönetmenin elinde görüntülerle felsefi metinler oluşturmaya olanak yaratabilir. Sinema dünyasından Eisenstein, Welles, Visconti, Antonioni, Bertolucci, Erksan, Godard, Kubrick gibi ustalar böylesi yaklaşımlar için örnek verilebilir.

Sinemamız açısından anaakım dışında arayışları olan yönetmenlerimiz olması katkı sağlayıcı. Özellikle bu açılım 1990’larda ortaya çıkan “bağımsız sinema” ve “Yeni Türk Sinemasıyla” geniş açılımlar sunmaya başladı. Bu süreç aynı zamanda farklı yaklaşımlara, denemelere de olanak yarattı. Ülkemizde bağımsız sinema denildiğinde ismi ilk zikredilen yönetmenlerin başında gelmese de Onur Ünlü, Celal Tan ve Ailesi’nin Aşırı Acıklı Hikayesi’nden sonra kendisi için bir şeylerin bittiğini hissettiğini belirtir. “Şimdi yeni bir yerdeyim. Bundan sonra ne olur bilmem mümkün değil. İki farklı şey yapabilirsiniz. Birincisi belirli bir film dili oluşturup onu derinleştirirsiniz. Birbirine benzeyen ama gittikçe kendi içinde derinleşen filmler yaparsınız. Bir de öz olarak birbirine benzemekle birlikte yeni ve farklı şeyleri deneyebilirsiniz. Ben kendimi ikinci tarafta gördüğümü söyleyebilirim” diyor Gülçin Kaya ve Kaan Karsan’la Ekşi Sinema için yaptığı eski bir röportajında.

Bağımsız Kesit: Manyak, Onur Ünlü’nün son filmi. Anaakım anlamında da bir seyirci kitlesi bulunan Ünlü’yü, “Gerçek Kesit:Manyak” gibi bir film yapmaya iten nedenleri yukarıdaki sözcükleri iyi tanımlıyor mu? Filmin çıkış noktasını, yıllar önce Flash TV’de “Reality Show” olarak yapılan ve bir popüler kültür fenomeni olan Gerçek Kesit oluşturuyor. Gerçek Kesit:Manyak’ın da ana karakteri filmde Rıza karakterini canlandıran Cahit Kaşıkçı idi. O zamanlar bu programı da Perihan Savaş sunuyordu. Cahit Kaşıkçı bu Reality Show’la “sarı bıyık” lakabıyla bir hayli ünlenmişti.

Onur Ünlü, sinemamızın yaramaz çocuğu kontejanından kendisine edindiği dokunulmazlık ile, çoğu zaman işleriyle ilgili sorulara da “absürd” cevaplar üretiyor. Beyaz Perde’den Hande Kara, film hakkında yazdığı yazıda, Ünlü’ye, “Gerçek Kesit dünyasından kendisini en çok etkileyen ve filmi çekmesine vesile olan şey neydi diye sorulduğunda, “ayaklar, çoraplar” diye yanıt verdiğini yazmış. Yaratıcı bir sanatçının, filmi hakkında magazinleştirme çağrışımlı bir soruya belki de bundan başka bir yanıt vermesi beklenmeyebilir. Onur Ünlü’nün sinemasını nereye sürüklemek istediği ve bu bağlamda Gerçek Kesit’in bağlantısını illa onun ağzından duymak gerekmeyebilir. Diğer yandan Ünlü’nün, kendini daha iyi hissetmek adına, hayata ve yaşamına dair hallerle ilgili olarak “Manyak” kontenjanından görsel düşünmeye sızma çabası içinde olduğu söylenebilir.

Bülent Vardar